Ωτοακουστικές εκπομπές για έλεγχο ακοής σε νεογνά και βρέφη

Τι είναι οι Ωτοακουστικές Εκπομπές;

Οι ωτοακουστικές εκπομπές (ΟΑΕ) είναι ήχοι που παράγονται από τον κοχλία και λαμβάνονται με ειδική συσκευή καταγραφής-ανάλυσης. Οι ΟΑΕ διακρίνονται στις αυτόματες εκπομπές (spontaneous otoacoustic emissions, SOAE), που παράγονται χωρίς ηχητική διέγερση του κοχλία και στις προκλητές εκπομπές (evoked otoacoustic emissions, ΕΟΑΕ), που παράγονται μετά από ηχητική διέγερση. Οι προκλητές εκπομπές, ανάλογα με το ηχητικό ερέθισμα, διακρίνονται σε 1) παροδικά προκλητές (transient, TEOAE), 2) εκπομπές προϊόντων ακουστικής παραμόρφωσης (distortion products, DPOAE) και 3) εκπομπές ειδικές της συχνότητας (frequency specific ΟΑΕ) (Hall 2000).
Η μέθοδος καταγραφής και ανάλυσης των ωτοακουστικών εκπομπών είναι αντικειμενική μέθοδος εκτίμησης της κοχλιακής λειτουργίας. Η μέθοδος ανακαλύφθηκε από τον Kemp (1978).
Μετά από πειραματικές και κλινικές μελέτες, αναγνωρίσθηκαν οι ιδιότητες, ορίσθηκαν οι παράμετροι καταγραφής και αξιολογήθηκαν οι κλινικές εφαρμογές των ωτοακουστικών εκπομπών (Kemp, Chum 1980, Kemp 1990, Lonsbury-Martin et al 1990).
Μετά την πρώτη κλινική εφαρμογή της συσκευής ανάλυσης ILO 88 (Kemp 1988)), η μέθοδος των ωτοακουστικων εκπομπών γνώρισε ευρεία διάδοση στην Ευρώπη και στην Αμερική και στη συνέχεια σε όλο τον κόσμο, ως μέθοδος εκλογής για την ανιχνευτική εξέταση της ακοής των νεογνών (Joint Committee on Infant Hearing Screening, JCΙHS 1994, European Consensus Development Conference on Neonatal Hearing Screening, ECDCNHS 1998).

Πώς χρησιμοποιείται η αναάλυση ωτοακουστικών εκπομπών σε παιδιά και ενήλικες;

Η μέθοδος ανάλυσης των ωτοαακουστικών εκπομπών αποτελεί σήμερα την πιο διαδεδομένη αντικειμενική εξέταση της κοχλιακής λειτουργίας με πλείστες όσες εφαρμογές σε παιδιά και ενήλικες. Στα παιδιά, η μέθοδος χρησιμοποιείται στην ανιχνευτική εξέταση της ακοής, στη διαφορική διάγνωση της βαρηκοΐας, στη διάγνωση της ακουστικής νευροπάθειας, στον έλεγχο της ακοής ασθενών που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία με ωτοτοξικά φάρμακα. Στους ενήλικες, η μέθοδος χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της νευροαισθητήριας βαρηκοΐας, της λειτουργικής βαρηκοΐας, για τον έλεγχο της ακοής ατόμων που εργάζονται σε περιβάλλον θορύβου, για την παρακολούθηση της ακοής ασθενών που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία με ωτοτοξικά φάρμακα, για την εκτίμηση της κοχλιακής λειτουργίας σε άτομα που πάσχουν από νόσο Meniere, οξεία πτώση της ακοής, εμβοέs (Lonsbury-Martin 1991, Hall 1994, Robinette, Glattke 1997, Hall 2000).

Πώς έγινε γνωστή η μέθοδος των ωτοακουστικών εκπομπών;

Στην Ελλάδα, η μέθοδος των ωτοακουστικών εκπομπών έγινε γνωστή από τον καθηγητή Ανέστη Ψηφίδη το 1989, ένα χρόνο μόλις μετά τις πρώτες κλινικές εφαρμογές (Kemp, ILO 1988) και άρχισε να εφαρμόζεται στη κλινική πράξη στις αρχές της 10ετίας του ’90.

Ανιχνευτική εξέταση της ακοής νεογνών  (neonatal hearing screening)

Η μέθοδος των ωτοακουστικών εκπομπών TEOAE και DPOAE διαθέτει υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα για την ανίχνευση της κοχλιακής λειτουργίας σε νεογνά. Ως ανιχνευτική εξέταση (screening test) χρησιμοποιείται μόνη ή σε συνδυασμό με τη μέθοδο των ακουστικών προκλητών δυναμικών (ABR) σε προγράμματα ανιχνευτικής εξέτασης της ακοής των νεογνών που βρίσκονται σε κίνδυνο βαρηκοΐας (targeted screening) ή όλων των νεογνών (universal screening), συμβάλλοντας στην έγκαιρη διάγνωση της παιδικής βαρηκοΐας. H κλινική σημασία της ανιχνευτική εξέτασης στηρίζεται στο γεγονός ότι η παρουσία των ΟΑΕ δηλώνει την ύπαρξη ακοής κάτω των 30 dB ή αντιστρόφως ότι η απουσία των ΟΑΕ, δεδομένης της καλής λειτουργίας του μέσου αυτιού δηλώνει την ύπαρξη βαρηκοΐας τουλάχιστον 30 dB. Για την ανιχνευτική εξέταση της ακοής των νεογνών χρησιμοποιούνται συσκευές αυτόματης ανίχνευσης που διαθέτουν κλινική αξιοπιστία παρόμοια με αυτή των διαγνωστικών συσκευών.

Στο ιατρείο μας η μέθοδος της εξέτασης των ωτοακουστικών εκπομπών γίνεται με το GSI 70, το οποίο πρόσφατα αντικαταστήθηκε από το GSI Corti (βλ. εικόνα) και όταν συνδυάζεται με την εξέταση των προκλητών δυναμικών (ABR) με το τελευταίας τεχνολογίας σύστημα Otoport της εταιρείας Otodynamics.